جایگاه رفیع اردبیل در هنر عاشورایی

به گزارش پایگاه خبری آینه مردم :دکتر مرجان حسین زاده کارشناس و صاحب نظر هنر های آیینی در مصاحبه با خبرنگار پایگاه خبری آینه مردم در خصوص نقش اردبیل در ترویج هنر و فرهنگ عاشورایی گفت: نقش هنر در عاشورا یک نقش ریشه ای و بنیادی است مخصوصا در اردبیل که خواستگاه حکومت صفوی می باشد. همانطور که می دانیم دوران حکومت صفویان ، دوران رشد و و شکوفایی دین اسلام و مذهب شیعه به عنوان دین رسمی است و برای اولین بار بعد از حکومت ساسانیان  ایران در سراسر کشور خود صاحب یک زبان اصلی ، دین رسمی و یک حکومت مرکزی شد و در کنار اعلام  اسلام و مذهب شیعه به عنوان دین و مذهب رسمی کشور حکومت صفوی به اقلیت های دینی و مذهبی جایگاه ویژه و خاصی داده شد. و علاوه بر آنکه این ادیان حذف نشدند  بلکه در کنار دین رسمی کشور به فعالیت خودشان ادامه دادند،احداث کلیساها دلیل بر این ادعاست.

وی اظهار داشت: دوران صفوی دوران را می توان دوران اوج و شکوه هنر اسلامی در  جهان دانست البته هنر دوران صفوی را نباید تنها به لحاظ هنر معماری و تزیینات آن دوران شناخت بلکه در دوران صفوی مراسم و آیین های شیعی و صوفی گری با سرپرستی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی شروع می شود و چله نشینی و مراسمات صوفی گری و مراسمات شعر خوانی را می توان نمونه های  ازآن دوران دانست و خود شیخ صفی اشعاری داشته که در ستایش دین اسلام و مذهب شیعه و پیامبر اسلام و امامات داشته است.

حسین زاده در خصوص علت  فراگیر شدن این مراسمات در دوران حکومت صفوی افزود: وقتی یک پایگاه دینی و عرفانی خودش بتواند یک هنر و یک سنت و فرهنگ رو نشر بدهد  از طرف مردم بشتر مورد پذیرش قرار می گیرد چون این مرجع و منبع انتشار به عنوان یک منبع موثق و قابل احترام  برای مردم آن عصر بود.

این مدرس دانشگاه افزود: همین اتفاق باعث شد که اردبیل در خصوص واقعه عاشورا و پاسداشت شهادت امام حسین (ع) و یارانشون پیش قدم باشد چون در واقع مبدا و مرجعی  برای شیوه عزاداری بود لازم به ذکر است  عزاداری ها در دوران صفوی دارای ریتم خاصی بود که متاسفانه اکنون از آن ریتم و روش ها چیزی باقی نمونده .

این کارشناس مسائل هنری افزود: شبیه خوانی ها چند روز قبل از شروع دهه محرم شروع می شد و برحسب هر روز داستانآن اتفاق شبیه خوانی و اجرا مشد و برای هر کدام از این وقایع شعر خاصی سروده می شد و نوع اجرا چه در حوزه لباس و شعر و گریم  و… متفاوت بود محتوای خاص آن دوران را داشت و همین امر کمک میکرد تا مراسم های آیینی عاشورایی به شکال جایگاه ویژه هنری که بنیان وریشه های مذهبی وفلسفی و عرفانی داشته اند

ازدکتر مرجان حسین زاده در خصوص محتوا و غنای این مراسمات پرسیدیم وی در جواب گفت: عرفان در مکتب اردبیل جایگاه و نقش بسزایی در شکل گیری هنر اسلامی دارد چون هنر اسلامی فلسفه بعلاوه عرفان است بر خلاف هنر غرب که فاقد فلسفه و عرفان است ولی هنر شرقی و اسلامی آمیخته با عرفان است و همین موضوع عرفان باعث شد هنر اسلامی نقش جاودانگی داشته باشه و بتواند بین مردم آن  اندازه ای ریشه  و پذیرش داشته باشد که بتواند بیش از هزار سال دوام پیدا بکند.

وی در خصوص جایگاه رفیع اردبیل در ترویج هنر و فرهنگ عاشورایی اظهار داشت: نشر و نمو و جاری شدن فرهنگ و هنر عاشورایی  و مراسمات آیینی از خواستگاه اردبیل شروع شده و در سایر استان ها نشر پیدا کرده و لی  این به این معنا  که مراسماتی که در سایر شهر ها اجرا می شود کپی یا تقلیدی از آیین های اردبیل می باشد ، نیست زیرا هر استانی با توجه به فرهنگ آن منطقه و اقلیم و سبقه تاریخی خود بومی سازی شده است.

حسین زاده ادامه داد:می توانیم با قاطعیت بگیم که ازدوران صفوی شروع این آیین ها اتفاق افتاده ور در سایر استانها رواج پیدا کرده است بخصوص اکثر شهرهایی که پایتخت حکومت صفوی بودند مانند قزوین ، اصفهان و تبریز خواستگاه مکتب های هنری شدند به همین منظور این مراسمات آیینی در این شهر ها بیشتر رواج یافته و شباهت های بیشتری در مراسمات این شهر ها به چشم میخورد.

انتهای پیام/